Op weg naar Nieuw-Zeeland

Waar kunnen de Zeeuwen in de toekomst, volhoudbaar, waardevol, gelukkig, gezond en zinvol leven en wonen?

Op weg naar Nieuw-Zeeland

De kern van de twaalfde editie van de Stichting Eo Wijersprijsvraag (2022-2023) vraagt om ontwerpend onderzoek gericht op het beantwoorden van de vraag: ‘Waar willen wij wonen?’ Het doel is volgens de stichting om bodem, water en lucht ‘tot leven’ te wekken. In deze editie gaan multidisciplinaire ontwerpteams in vier regio’s aan de slag. Buiting Advies verzorgt de ecologische input bij de inzending ‘Op weg naar nieuw Zeeland’.

Ons ontwerpteam stelt zich de vraag: waar kunnen de Zeeuwen in de toekomst, met de klimaatverandering op komst, nog leven en wonen? Oftewel: hoe ziet het Zeeuwse landschap eruit als we werkelijk verantwoordelijkheid nemen voor de lange termijn? Zeeland staat voor grote uitdagingen: de binnendijkse polders dalen, de zeespiegel stijgt, de grond wordt zouter en de zoetwatervoorraad slinkt. Onze conclusie is dat het huidige systeem op termijn niet houdbaar is. Voortgaan op dezelfde weg leidt uiteindelijk tot een systeemcrash. Het moet dus anders! Maar hoe?

Volgens ons team ligt de crux bij systeemherstel. Ons voorstel is om de dynamiek terug in het systeem te brengen. De Oosterscheldekering en de Philipsdam moeten worden vervangen door bruggen, net als de Zandkreekdam en de Veerse Dam. Wij willen als ontwerpteam meebewegen met de natuurkrachten van het deltasysteem. Onze ‘ontwerptool’ is het inzetten op het regeneratievermogen van het natuurlijke systeem.

Dat lukt als sediment weer vrij het systeem in kan stromen en de uitwisseling tussen het zoute en zoete systeem wordt hersteld. Wij ontwikkelen een nieuw landschap dat uit grote ‘wisselpolders’ bestaat. Wisselpolders worden tijdelijk ontpolderd door de dijk weg te halen. Op het moment dat de wisselpolder – door natuurlijke sedimentatie – weer op hoogte is, wordt de dijk hersteld en de polder opnieuw als landbouwgrond in gebruik genomen: in de eerste jaren voor zilte teelt en vervolgens voor zoete teelt. Hierbij volgen we de logica van reverse engineering: de jongste polders worden als eerste ‘opgepolderd’. Hierdoor wordt het meest recente systeem als eerste geheractiveerd. De wisselpolders, schorren en slikken dragen bij aan de waterveiligheid. De kreekruggen in de oudlandpolders worden geoptimaliseerd voor zoetwaterberging.

Om onze aanpak te laten slagen, moeten drie dingen gebeuren. Ten eerste moeten we stoppen met ontwikkelingen en investeringen die tegen het systeem of systeemherstel ingaan. Ten tweede moeten we de motoren van het systeem weer aanzetten om de krachten in het natuurlijke systeem maximaal te stimuleren. De belangrijkste hiervan is de (her)introductie van de natuurlijke deltadynamiek. En ten derde moet alles zorgvuldig worden gemonitord.

Het resultaat: een lang houdbaar systeem, nieuwe mogelijkheden voor Zeeland en een veel integraler omgang met onze omgeving.

Voor een houdbare toekomst is een grote cultuuromslag nodig. Om die te bewerkstelligen, moeten we voorbij individuele belangen kijken, maar ook voorbij de grenzen van onszelf, onze organisaties en generaties. We moeten de korte-termijnbeheersing loslaten. We gaan samen op weg naar nieuw Zeeland!

Maak een verschil met ons

Neem contact met ons op en ontdek hoe wij samen kunnen werken aan een groenere toekomst.

Neem contact op

Gerelateerde projecten

Meer projecten